Kategori: Makaleler

Machiavelli Prens Kitabını Kime Yazdı? Psikolojik Bir Mercekten Analiz İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsan davranışlarını anlamak, bazen bir kitap okumanın çok ötesine geçer; zihinlerindeki gizli motivasyonları ve duygusal tepkileri çözmek için derinlemesine düşünmek gerekir. Bir psikolog olarak, insanların karar alma süreçlerine, arzu ettikleri hedeflere ulaşmak için kullandıkları stratejilere merak duyarım. İnsanların dış dünyadaki etkileşimlerini anlamak, sadece bireysel değil toplumsal düzeyde de önemli sonuçlar doğurur. Peki, Niccolò Machiavelli’nin Prens adlı eseri, tam olarak kime hitap etmektedir? Kimlere yazılmıştır ve yazıldığı dönemin toplumsal ve bireysel psikolojisini nasıl yansıtır? Prens, tarihsel bir bağlamda, İtalya’daki güç mücadeleleri ve toplumsal yapının…

Ibra Kararını Kim Verir? İktidar, Kurumlar ve Toplumsal Etkileşim Üzerine Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Siyaset biliminin temellerinde, güç ilişkilerinin ve toplumsal düzenin nasıl şekillendiğine dair derin bir sorgulama yatar. Toplumlar, bireylerin haklarını ve yükümlülüklerini belirlerken, aynı zamanda bu hakların kimler tarafından verildiği, kimlerin kontrol ettiği ve bu kararların nasıl uygulanacağı konularında ciddi bir güç dinamiği içerir. Bu bağlamda, “ibra kararı” gibi hukuki bir mesele, yalnızca bir belgenin verilmesi değil, aynı zamanda iktidarın, kurumların ve ideolojilerin toplum üzerindeki baskılarının bir yansımasıdır. Kimlerin bu kararları verdiği, hangi kurumların bu sürece dahil olduğu ve ideolojik olarak hangi değerlerin öne çıktığı, demokrasiden otoriterliğe kadar…

İbret Ne Demek? TDK’ye Göre Anlamı ve Derinlikli Bir İnceleme Dil, toplumların ortak belleği ve kültürel mirasıdır. Her kelime, bir anlamın ötesinde, bir düşünceyi, bir duyguyu veya bir öğüdü taşır. Bu yazıda, Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “ibret” kelimesinin anlamını ve bu anlamın tarihsel ve kültürel bağlamdaki önemini inceleyeceğiz. İbret Kelimesinin TDK’ye Göre Anlamı TDK’ye göre “ibret” kelimesinin iki ana anlamı bulunmaktadır: 1. Kötü bir olaydan alınması gereken ders, uyarıcı sonuç: Bu anlam, bireylerin yaşadıkları olumsuz deneyimlerden ders çıkararak benzer hataları tekrarlamamalarını ifade eder. Örneğin, “O yaşananlar, gelecek için ibret olmalıdır.” 2. Çirkin, kötü, acayip: Bu kullanım daha çok halk…

Iaşe Desteği Ne Demek? Antropolojik Bir Perspektiften Kültürler Arası Bir İnceleme Bir antropolog olarak, kültürlerin çeşitliliğini anlamak her zaman bana büyük bir heyecan vermiştir. Her toplum, yaşam biçimlerini, değerlerini ve normlarını farklı şekillerde inşa eder. Bu inşa edilen yapıların bir parçası da, genellikle çok derin kültürel anlamlar taşıyan günlük pratiklerdir. “Iaşe desteği” gibi bir kavram, ilk bakışta basit bir yardım türü gibi görünebilir; ancak daha derinlemesine incelendiğinde, bu terim, toplulukların birbirlerine nasıl bağlandığını, kültürel ritüellerin nasıl işlediğini ve kimliklerin nasıl şekillendiğini anlamamız için güçlü bir araçtır. Bu yazıda, iaşe desteğini antropolojik bir bakış açısıyla ele alacak ve farklı toplumların ritüelleri,…

Huş Ağacı Suyu İçilir Mi? Doğanın Gücünü Keşfetmek Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Doğal Sağlık Eğitimci olarak en önemli motivasyonum, öğrenmenin insanları dönüştürme gücünü gözlemlemek ve bu gücü başkalarına da aktarmaktır. Öğrenme süreci, sadece bir bilginin edinilmesinden ibaret değildir; aynı zamanda çevremizdeki dünyayı keşfetmek, daha sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirmek ve toplumsal bilinç oluşturmak için bir araçtır. Bu bağlamda, bazen en basit ve doğal şeylerden de çok değerli bilgiler öğrenebiliriz. İşte bu yazıda, doğadan gelen bir soruyu, “Huş ağacı suyu içilir mi?” sorusunu ele alarak, öğrenmenin ve keşfetmenin ne kadar güçlü bir araç olduğunu göstermek istiyorum. Huş ağacı suyu, halk arasında “doğal…

Huş Ağacı Ne İşe Yarar? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Ekonomik düşünce, genellikle sınırlı kaynakların nasıl en verimli şekilde kullanılacağına dair sürekli bir sorgulama ve karar verme süreciyle ilgilidir. Kaynaklar sınırlıdır ve bu nedenle insanlar, bu kaynakları en iyi şekilde değerlendirebilmek için seçimler yapmak zorundadır. Her bireyin, her işletmenin ve her toplumun aldığı kararlar, yalnızca kendi refahını değil, aynı zamanda genel ekonomik dengeyi de etkiler. Bu bağlamda, ekonomik açıdan bakıldığında, her doğal kaynak ve ürün, tıpkı bir yatırım aracı gibi değerlendirilmelidir. Birçok doğal kaynak, sadece estetik veya fonksiyonel değerler taşımakla kalmaz, aynı zamanda geniş çaplı ekonomik etkiler yaratabilir. Bu yazıda, bu…

IP Neden Gam Yapar? Teknolojinin Karanlık Yüzüyle Yüzleşmek Hadi bir düşünün… İnternetteyken aniden bir video donuyor, bir oyun sekmeye başlıyor ya da bir web sayfası yüklenmek için yavaşça ilerliyor. Hepimizin yaşadığı bu durumu anlatmak için kullandığımız kelime çok net: Gam yapmak. Ancak, teknoloji her geçen gün ilerlerken, bu tür aksaklıkların aslında daha karmaşık nedenlere dayandığını ve genellikle kullanıcıların kontrol edemediği sistemsel hatalarla bağlantılı olduğunu biliyor muyuz? IP adresinin “gam yapması”, sanıldığı kadar basit bir mesele değil. Her şeyin ardında çok daha derin bir analiz yatıyor. Ve bu sorunun cevabını vermek, teknolojiyi olduğu gibi kabul etmekten çok, ona eleştirel bir bakış…

Hipotenüs Hangi Kenar? Güç, İktidar ve Toplumsal Yapının Kesişiminde Bir Siyaset Bilimi Analizi Siyaset bilimcisi olarak, toplumsal yapıları ve iktidar ilişkilerini incelemek, bizlere sadece bireysel yaşamları değil, aynı zamanda toplumların en temel yapı taşlarını anlamamıza yardımcı olur. Bir toplumda güç ilişkileri, ideolojiler, kurumlar ve vatandaşlık rolleri arasındaki etkileşim, toplumsal düzeni inşa eder ve bireylerin yaşamlarını şekillendirir. Ancak, bu yapıları anlamak bazen görünenden çok daha karmaşıktır. Tıpkı matematiksel bir teorem gibi, her çözüm başka bir soruyu gündeme getirebilir. Bugün, hepimizin aşina olduğu ama belki de düşündüğümüz kadar derinlemesine sorgulamadığımız bir soruyu, hipotenüs hangi kenar? sorusunu, iktidar, strateji ve toplumsal cinsiyet üzerinden…

Bir Buğday Başağında Kaç Tane Buğday Olur? Tek Sayı Saplantısına Cesur Bir İtiraz Peşin söyleyeyim: “Bir buğday başağında kaç tane buğday olur?” sorusuna tek ve sihirli bir sayı aramak, tarlayı tabloya, bitkiyi istatistiğe indirgemektir. Evet, başak başına dane sayısı önemlidir; ama bu sayıyı tek cevaba sıkıştırmak hem çiftçiyi yanıltır hem de verim stratejilerini sığlaştırır. Bu yazı, “ortalama şu kadar” diyen kolaycılığa itiraz ediyor ve tartışmayı açıyor: Sayı neden değişir, niye tek sayı değil bir sistem konuşmalıyız? Kısa cevap: Koşullara göre geniş bir aralık var. Pratikte başak başına 30–50 dane sık görülür; stres koşullarında 10–25, çok elverişli ve yüksek potansiyelli çeşitlerde…

Cizye: Bir Psikolojik Mercekten İnsan Davranışlarına Yansıyan Bir Terim Psikolog Gözüyle: Toplumsal Normların İnsan Psikolojisindeki Yeri Cizye