Parlak Fikir Dünyası Yazılar

Tasavvufta “Enel Hak” Ne Demek? Bilimsel Merakla Anlaşılır Bir Yolculuk Kendime sık sık şunu soruyorum: Yüzyıllar önce söylenmiş tek bir cümle, bugün hâlâ neden bu kadar tartışılıyor? “Enel Hak” (Arapça: Ana’l-Haqq) ifadesine ilk denk geldiğimde hem zihnim hem kalbim kıpırdanmıştı. Bu yazıda, bilimsel merakla ama sade bir dille, tasavvufta “Enel Hak” ne demek sorusunu birlikte inceleyelim. Kavramın tarihsel köklerine bakacak, psikoloji ve nörobilimden ipuçlarıyla yorumlayacak, yanlış anlaşılmalardan arındırılmış net bir çerçeve kuracağız. “Enel Hak”ın Kısa Tanımı Kelime kelime çevirdiğimizde “Ben Hakk’ım” anlamına gelen “Enel Hak”, tasavvuf geleneğinde “benliğin erimesi” (fenâ) ve “Hak’ta baki kalma” (bekâ) deneyimlerinin dile gelişi olarak yorumlanır.…

Türk Halk Bilimi Mezunu Öğretmen Olabilir Mi? Cesur ve Eleştirel Bir Bakış Merhaba sevgili okurlar! Bugün, akademik dünyada sıkça tartışılan, ancak çoğu zaman göz ardı edilen bir konuya değineceğiz: Türk Halk Bilimi mezunları öğretmen olabilir mi? Bazılarına göre, bu mezuniyetin tam anlamıyla bir “meslek” olamayacağı, hatta öğretmenlik gibi bir alanda iş bulmanın hayal olduğu söyleniyor. Ama biz, bu konuyu biraz daha cesur bir şekilde irdeleyelim. Gerçekten Türk Halk Bilimi mezunları, öğretmenlik gibi bir alanda yeterli bilgi ve donanıma sahipler mi? Eğitim sistemi bu mezuniyeti gerçekten değerlendirebiliyor mu, yoksa bu alan sadece “akademik bir güzellik” olarak mı kalıyor? Eğitim Sistemi Ve…

Mükemmel Kelimesinin Eş Anlamlısı Ne? Psikolojik Bir İnceleme İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsanlar, her zaman “mükemmellik” peşindedir. Hayatın her alanında, insanlık tarihinin farklı dönemlerinden bugüne, mükemmel olma arzusu insanoğlunun en derin motivasyonlarından birini oluşturmuştur. Fakat, mükemmellik gerçekten neyi ifade eder? Psikologlar, “mükemmel” kelimesinin, sadece dışsal bir başarıyı mı simgelediğini, yoksa kişinin içsel huzuruna, tatminine ve kendi değerine dair bir algıyı mı temsil ettiğini sorgularlar. Bu yazıda, “mükemmel” kelimesinin eş anlamlısını psikolojik bir mercekten inceleyeceğiz. Bu kelimenin, insanın bilişsel, duygusal ve sosyal dünyasındaki yerini, davranışlarımıza ve zihinsel süreçlerimize olan etkisini tartışacağız. Mükemmel olma arzusu, bireylerin benlik saygılarıyla…

1. Sınıf Hakim Olmak İçin Kaç Yıl? Gerçekten Adil Bir Süre Mi? Türkiye’de bir hakim olmak, birçoğumuz için saygı uyandıran ve prestijli bir meslek olarak görülür. Ancak, bu mesleği kazanmak için geçilmesi gereken uzun ve zorlu bir yol var. 1. sınıf hakim olma süreci, yalnızca bir kariyer değil, adaletin tecelli ettiği, aynı zamanda sosyal ve kültürel etkileri olan bir yolculuktur. Fakat bu yolculuk gerçekten hak edilen bir süreyi mi gerektiriyor? Yoksa sistem, belirli kesimlere kolaylık sağlamak için kendi kurallarını mı şekillendiriyor? Hakimlikte Ne Kadar Zaman Geçmeli? İlk bakışta, 1. sınıf hakim olmak için genellikle 10 yıl civarında bir sürenin gerektiği…

Gemide Filika Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Analiz İnsan davranışları, bazen en küçük ayrıntılarda kendini gösterir; bazen de büyük bir olayın içinde ortaya çıkar. İnsanların tepkileri, düşünceleri ve duygusal halleri, onların iç dünyalarını anlamamıza yardımcı olur. Bu yazıda, “gemide filika” gibi bir terimi psikolojik bir mercekle inceleyeceğiz. Gemide filika, genellikle bir gemi kazası, felaket ya da zorunlu tahliye durumlarında hayatta kalmayı simgeleyen bir araç olarak tanımlanır. Ancak, bir psikolog olarak, bu terimin insan psikolojisiyle nasıl ilişkili olduğuna dair daha derin bir bakış açısı geliştirmek istiyorum. İnsanlar, kriz anlarında nasıl davranır? Hayatta kalma içgüdüsü ve toplumdan soyutlanmış durumlar nasıl bir psikolojik…

Filler Nasıl Bir Hayvandır? Tarihsel Bir Bakış Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Çalışan Bir Tarihçinin Samimi Girişi Tarih, sadece geçmişin olaylarıyla ilgilenmekle kalmaz, aynı zamanda o olayların bugünü nasıl şekillendirdiğini anlamaya yönelik bir çaba da içerir. İnsanlık tarihinin en eski zamanlarından bu yana doğayla olan ilişkilerimiz, yalnızca hayatta kalmakla ilgili değil, aynı zamanda hayvanlarla kurduğumuz derin bağlarla da şekillenmiştir. Bu yazıda, filler gibi eski çağlardan günümüze kadar insanların ilgisini çeken, kültürel ve tarihi olarak büyük anlam taşıyan bir hayvanı keşfedeceğiz. Fillerin nasıl bir hayvan olduğuna dair merakımız, tarihsel süreçlerdeki yerlerinden, kırılma noktalarından ve toplumsal dönüşümlerden beslenerek gelişmiştir. Filler, sadece…

Göçmen Kuşlar Neden Üçgen Şeklinde Uçar? Kuşların göç etme davranışı, binlerce yıl boyunca insanların ilgisini çekmiş ve hala keşfedilmeye devam edilen bir konu. Her yıl milyonlarca kuş, daha sıcak iklimlere gitmek için uzun mesafeler kat eder. Ancak bu uçuşların en dikkat çekici özelliklerinden biri, göçmen kuşların üçgen şeklinde uçarak yollarını kat etmeleridir. Peki, neden üçgen? Ne işe yarıyor bu düzen? Bilimsel açıdan bakıldığında, bu sıradışı uçuş düzeninin ardında oldukça zekice ve verimli bir strateji yatıyor. Üçgen Uçuşun Faydaları: Enerji Tasarrufu Göçmen kuşların üçgen şeklinde uçmasının başlıca nedeni, uçuş sırasında enerji tasarrufu sağlamaktır. Kuşlar, sabah erkenden uçmaya başlarlar ve çoğu zaman…

İsrail’de Türk Diasporası: Tarihsel, Sosyal ve Kuramsal Bir İnceleme Eleştirel Teoriler Perspektifinden Bir Giriş İsrail’deki Türk nüfusunun sayısı, Türkiye ile İsrail arasındaki uzun yıllara dayanan siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkiler bağlamında dikkat çekici bir fenomen olmuştur. Bu fenomeni ele alırken, kimlik, diaspora ve kültürel etkileşim gibi sosyal bilimlerin temel kuramsal araçlarıyla eleştirel bir bakış açısı benimsemek gerekmektedir. Eleştirel teoriler, özellikle postkolonyal ve diaspora literatürleri, Türk diasporasının İsrail’deki durumunu yalnızca göçmenler olarak değil, aynı zamanda devletler arasındaki ilişkilerin ve toplumsal yapının şekillendirdiği bir kültürel varlık olarak anlamamıza olanak sağlar. Bu yazı, İsrail’deki Türk nüfusunun tarihsel arka planını, günümüzdeki dinamiklerini ve gelecekteki…