Parlak Fikir Dünyası Yazılar

Tapuda İntifa Hakkı Nasıl Bozulur? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, bazen kendimi bir soru üzerinde derinleşirken bulurum: İnsanlar neden sahip oldukları hakları kaybetmeyi ya da bu hakları başkalarına devretmeyi kabul ederler? Tapuda intifa hakkının bozulması gibi hukuki meseleler, sadece bir sözleşme ya da anlaşmazlıkla sonuçlanmaz. Aynı zamanda, bireylerin psikolojik durumları, kararlarını nasıl verdikleri ve bir hakka bağlılıklarını nasıl hissettikleriyle ilgilidir. Bu yazıda, tapuda intifa hakkının nasıl bozulduğunu psikolojik bir bakış açısıyla inceleyecek, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarıyla analiz yapacağız. İntifa Hakkı: Hukuki Bir Kavramın Psikolojik Yansımaları İntifa hakkı, bir kişinin, başkasına ait bir…

Deprem Bulutu Nasıl Olur? Hepimiz, depremin yıkıcı etkilerini duymuş, geçmişteki büyük felaketleri izlemiş ya da yaşamışızdır. Ancak, deprem sonrası oluşan bir fenomen vardır ki, hem fiziksel hem de toplumsal açıdan oldukça derindir: Deprem bulutu. Bu kavram, sadece yer yüzeyindeki sarsıntıları değil, toplumun tüm katmanlarında yarattığı değişimi, travmayı ve adaletsizlikleri de içeriyor. Bugün, deprem bulutunun toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerle nasıl iç içe geçtiğine dair bir keşfe çıkacağız. Hep birlikte bu karmaşık ilişkileri anlamaya çalışalım. Deprem Bulutu: Sadece Fiziksel Bir Etki Değil Deprem bulutu, doğrudan fay hatlarının hareketiyle ilişkilendirilen fiziksel bir fenomen gibi görünse de, toplumsal düzeyde de…

Şemalar Neden Oluşur? Bazen bir durumu ya da olayı, o an içinden geçtiğimiz deneyimlere dayanarak hızlıca çözümleyecek kadar tanırız. Hangi yolu izleyeceğimizi, kiminle konuşacağımızı veya nasıl davranacağımızı hemen karar verebiliriz. Peki, bunları nasıl bu kadar çabuk ve doğru yapabiliyoruz? Cevap, zihnimizdeki “şemalar”da gizli. Şemalar, beynimizin karmaşık dünyayı anlamlandırmasını sağlayan mental yapılar olarak karşımıza çıkar. Ama şemalar neden oluşur? Ve nasıl bizim düşüncelerimizi ve davranışlarımızı etkiler? Şema Nedir? Şemalar, beynimizin bir tür kılavuzu gibidir. Yaşadığımız deneyimler, gözlemler ve öğrenmeler sayesinde beynimiz, çevremizdeki dünyayı anlamlandırmak için belli kalıplar oluşturur. Bu kalıplar, hem bilgi depolama hem de gelecekteki olayları tahmin etme konusunda bize…

Türkiye’de Antrasit Var mı? Bir Yolculuk    Enerji kaynaklarına dair meraklı biri olarak “Türkiye’de antrasit var mı?” diye düşündüğüm ilk günlerden birini hatırlıyorum. İstanbul’dan bir kömür satıcısının vitrininde “antrasit” etiketiyle satılan kömür yığını dikkatimi çekmişti; üzerinde “ithal” damgası vardı. Bu basit karşılaşmadan sonra araştırdım, okudum, sordum. Bugün sizlerle paylaşacağım yazıda, veriler ışığında Türkiye’nin antrasit durumu, sahne arkası hikâyeleri ve gerçek dünyadan kesitlerle birleştirilmiş bir analiz var. — Antrasit Nedir, Neden Önemlidir? Antrasit, yüksek karbon içeriğine sahip, daha az uçucu madde barındıran, sert ve parlak yapılı bir kömür türü. ([Sürdürülebilir Evren][1]) Yakma sırasında daha az duman çıkarır, daha yüksek…

Hayat bazen öylesine karmaşık olur ki, kendimizi bulmak için çeşitli maskeler takmak zorunda kalırız. Bu, sadece insanlar için geçerli değildir; doğada da varlıklar, hayatta kalmak için benzer stratejiler geliştirir. Bazen renk değiştirerek, bazen şekil değiştirerek, bazen de sessizce kaybolarak varlıklarını sürdürürler. İşte bu, doğanın bizimle paylaştığı, derin anlamlar taşıyan gizli bir dil gibi… Renk Değiştiren Hayvan: Bukre, Ya da Doğanın Gizemi Bir zamanlar, denizin derinliklerinden karasal hayata kadar pek çok farklı ortamda varlık gösteren bir hayvan vardı. Her an değişen renkleriyle gizemini koruyan, doğanın en eski savunma mekanizmalarından birini kullanan bu yaratık, bazen bir çalı gibi görünür, bazen denizin dibindeki…

Mecazi Nefsi Emmare Ne Demek? İçsel Çatışmaların Gerçek Yüzü İçimizdeki karanlık tarafı hepimiz biliyoruz. Biraz daha dürüst olalım: Nefsi emmare dediğimiz şey, hepimizin içinde zaman zaman uyanan, bize sağlıklı olmayan seçimleri yapmamıza neden olan o ses değil mi? Şimdi, bu terimi “mecazi” bir anlamda ele almak istiyorum. Nefsi emmareye dair herkesin kafasında farklı bir tanım olabilir, ama biraz düşündüğümüzde, bu kavramın kökleri bizlere, insanın içsel çatışmalarının ne kadar derin olduğunu gösteriyor. Peki, meceraya nasıl meyil ediyoruz? Yoksa bu içsel yolculuk gerçekten bir arayış mı, yoksa basitçe bir bahane mi? Nefsi emmare, İslam felsefesinde, insanın nefsi tarafından yönlendirilen, kötü arzularla hareket…

Köşebaşı Hangi Döneme Aittir? Hadi bakalım, bugün meraklı bir soruyla karşınızdayım: Köşebaşı hangi döneme aittir? İlk bakışta “ne alaka?” diyenler olabilir, ama inanın, biraz düşününce bu soru cidden dönemler arası bir keşfe dönüşüyor! Bir köşebaşı, koca koca fikirlerin, sosyal dinamiklerin ve hatta küçük hayat felsefelerinin buluştuğu bir nokta olabilir mi? Ya da sadece mahalleye ait eski bir terim mi? Gelin, hem erkeklerin stratejik bakış açısını hem de kadınların empatik yaklaşımını harmanlayarak, köşebaşıyı güzel bir beyin fırtınasına dönüştürelim! — Erkekler ve Köşebaşı: Strateji ve Kazanma Zamanı! Hadi şimdi biraz erkek perspektifinden bakalım. Bir erkek, köşebaşı meselesine bakarken aklına hemen stratejik bir…

Samimi bir girişle başlamak istiyorum: Bir televizyon dizisi başladığında çoğumuz sadece keyif almak, bir karakterle bağ kurmak isteriz. Ama bazen o dizi, yalnızca bir kurgu değil; aslında bir hayatın, bir mücadelenin ekrana yansımasıdır. İşte tam böyle bir yapımdan söz ediyorum: Köprü. Bugün birlikte – veriler ışığında – bu dizinin aslında kimin hayatını anlattığını, neye dayanarak kurgulandığını ve bize ne söylemek istediğini hikâye gibi paylaşacağız. Köprü Dizisi Kimin Hayatını Anlatıyor? “Köprü” dizisi, 2006‑2008 yılları arasında yayımlanmış bir Türk televizyon dizisi. ([tr.wikipedia.org][1]) Dizi, senaryosunu Ayşe Kulin’in aynı adlı romanından alıyor; bu roman da gerçek hayatta görev yapmış ve 2003’te bir trafik kazasında hayatını kaybetmiş…

Kuzen Çocukları Birbirine Ne Der? – Toplumsal Normların Gölgelerinde Hepimiz küçükken aile büyüklerimizin evine gittiğimizde, kuzenlerle geçirilen zamanın kendine has bir büyüsü olduğunun farkına varmışızdır. Çocukluk, genellikle kuzenlerle geçirilen o eğlenceli, karmaşık ve bazen çekişmeli anlarla şekillenir. Ama ya kuzen çocuklarının birbiriyle olan ilişkileri, düşündüğümüzden çok daha fazlasını anlatıyorsa? Bu yazı, kuzen ilişkilerinin toplumsal cinsiyet, aile içi dinamikler ve hatta kültürel kalıplar tarafından nasıl şekillendirildiğini sorgulayan bir eleştiriyi içerecek. Çünkü aslında, kuzen çocukları birbirine ne derse desin, bu sözlerin ardında toplumsal baskılar ve ilişkisel normlar gizlidir. Kuzen İlişkileri: Eğlenceden Öte Bir Şey Kuzenler arasında paylaşılan anlar çoğu zaman çocuklar için…

İncir Ağacı Nerede Yaşar? Edebiyatın Derinliklerinde Bir Yolculuk Bir Edebiyatçının Gözünden: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Kelimeler, her zaman bir anlatı taşıyıcıdır. Sadece bir dilin yapısal ögeleri değil, aynı zamanda duyguları, düşünceleri ve toplumları dönüştüren canlı varlıklardır. Her kelime, bir dünyadır; her hikaye, insanlıkla ilgili derin izler bırakır. Edebiyat, bize bir anlam yaratmanın ötesinde, varoluşu sorgulama gücü sunar. Bugün, kelimelerin ve anlatıların büyüsünü bir araya getirerek, sizleri edebiyatın derinliklerine doğru bir yolculuğa davet ediyorum. Konumuz ise “İncir ağacı nerede yaşar?” sorusu… Fakat bu soruya yanıt verirken, salt bir biyolojik açıklama yapmakla yetinmeyecek, onu farklı metinler, karakterler ve edebi temalar…